انواع شهر اسلامی و اشاراتی به نحوه شاخص سازی در راستای شهری آرمانی- اسلامی

نویسندگان

محمدرضا پورجعفر

mohammad reza pourjafar علی پورجعفر

ali pourjafar سیما صفدری

sima safdari

چکیده

در دهه های اخیر متون متعددی در مورد شهر اسلامی منتشر شده است. در  این پژوهش، نخست به تشریح آنچه بسیاری به عنوان شهر اسلامی تلقی کرده اند و سپس به شفاف سازی موضوع پرداخته می شود. بررسی ادبیات موجود موضوع نشان می دهد در بیشتر مطالبی که تاکنون ارائه گردیده، به صورت موردی به نکاتی در مورد شهرهای موجودی که مسلمانان در آن ها زندگی می کنند و یا به برخی از اصول کلی اسلام اشاره شده است. اندیشمندان مسلمان کمتر به مطالعاتی پیرامون تعریفی شفاف از شهر اسلامی، شاخص سازی، نحوه اسلامی کردن و تبلور فیزیکی آموزه های دینی (به خصوص آنچه در قرآن کریم، نهج البلاغه و دیگر احادیث معتبر آمده است) پرداخته اند. دین مبین اسلام که در بین ادیان الهی از کاملترین ادیان محسوب می شود؛ دارای آموزه های مفید و مثمر ثمری است که بلاشک می توان با مطالعه و تجزیه و تحلیل مطالب موجود، به معیارهای پسندیده ای در مورد برنامه ریزی و طراحی شهری دست یافت. همچنین موارد و مصداق های بسیاری در شهرهای سنتی ایرانی-اسلامی وجود دارد که می توان با مطالعه آنها به تبیین معیارهای برای برنامه ریزی و طراحی شهری ایرانی- اسلامی پرداخت. در این پژوهش از طریق روش توصیفی- تحلیلی نخست به مروری بر پیشینه مطالب ارائه شده در مورد شهر اسلامی و سپس به بررسی مصداق هایی موجود پرداخته شده است. یافته های این پژوهش و اظهارات صاحبنظران در مورد تعابیر رایج در اسلام در مورد شهر همچون اوصاف شهر مناسب از نظر کالبدی و عملکردی در قرآن و احادیث نشان می دهد که مطالب موجود را می توان به دو دسته تقسیم نمود. نخست آن هایی که شهر اسلامی را بر اساس شهرهای سنتی و آنچه موجود است تعریف کرده اند. دوم آن هایی که شهر اسلامی را آن طور که باید باشد توصیف نموده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد شاخص هایی که توسط مسلمانان صاحب اندیشه در راستای دستیابی به شهری آرمانی- اسلامی از آموزه های دینی استخراج می شود؛ در مجموع دو دسته اند. برخی به طور مستقیم در برنامه ریزی و طراحی شهری قابل به کارگیری و برخی غیرمستقیم قابل بهره برداری است. در این مقاله ضمن اشاره به نحوه شاخص سازی، به یک الگوی پیشنهادی ممکن بر اساس احادیث برای محله های اسلامی، نیز اشاره شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

انواع شهر اسلامی و اشاراتی به نحوه شاخص‌سازی در راستای شهری آرمانی- اسلامی

In recent decade, various types of reports, articles, and books have been published in relation with Islamic city, but the terminology of “Islamic city” is not yet defined clearly in these publications. Explanation of the subject and its definition that called as Islamic city is the first step of this research. The descriptive and analytical method has been used as the research methodology in t...

متن کامل

رویکرد اسلامی به شهر؛ ویژگی‌های شهر اسلامی

شهر از جمله موضوعات مورد توجه اندیشمندان بوده است. از آنجایی‌ که اسلام، دین اجتماعی است و برای سعادت بشر، راهبرد و برنامه دارد، در پژوهش حاضر برای تحلیل شهر از دیدگاه اسلام و احصای ویژگی‌ها و مؤلفه‌های شهر اسلامی، نظریه‌های سه تن از متفکران مسلمان شامل ابن‌خلدون و فارابی از متقدمین و خانم ابراهیم از متفکران مسلمان معاصر بررسی شده است. در چارچوب نظری مورد توجه در اسلام، بر سه مؤلفه انسان (مسلمان...

متن کامل

کنکاشی در هویت و فرهنگ شهروندی در شهرهای اسلامی آرمانی

هنجارها و ضوابط حاکم بر شهرسازی،رفتارها و مناسبات شهروندی مبتنی بر اصول،قواعد و سیاست هایی است که در فرهنگ هر جامعه ریشه دارد.جامعه اسلامی نیز با فرهنگی منبعث و متاثر از دین و شریعت از نظام ویژه ای در ارتباط با شهرسازی و مناسبات شهری برخوردار است.بنابراین در شهر اسلامی ،فرهنگ شهروندی و در مقیاسی کلان،هویت، به عنوان یکی از شاخص های توسعه اجتماعی،فرهنگی و در این قالب،توسعه شهری محسوب می گردد.اما ...

متن کامل

همگام‌سازی شهر اسلامی با چارچوب‌های مدیریت شهری الکترونیک در فضای شهر ایرانی- اسلامی

 در جهان امروز انگاره‌ها و پارادایم‌های گوناگونی مطرح‌شده است که هر یک به نحوه بر شهرها و به‌ویژه اقتصاد آن‌ها تأثیرگذار است. یکی از این انگاره‌ها شهر اسلامی می‌باشد.­ شهر اسلامی به‌راحتی می‌تواند با عملکردهای جدید و استانداردهای زندگی تطبیق پیدا کند و همخوانی خود را با محیط طبیعی، مذهبی و اجتماعی- فرهنگی ما حفظ کند. این عامل باعث شده تا شهر اسلامی همچنان برای نیازهای شهری حال حاضر جامعه ما منا...

متن کامل

ویژگی‌های آرمانی معماری انقلاب اسلامی ایران

هدف از این تحقیق ارائه مفاهیم و اصول بنیادین معماری انقلاب اسلامی از دیدگاه صاحب نظران و تئوری‌پردازان انقلاب است. روش تحقیق به صورت تحلیل محتوای کیفی است. اصول معماری انقلاب اسلامی با تحلیل شعارها، سخنان و آرمان‌های انقلابی مرتبط با هنر و معماری استخراج گردیده است. به نظر می‌رسد برای تداوم مسیر انقلاب اسلامی و تحقق آرمان‌های آن در زمینه معماری باید این اصول را به کار گرفت. تحقیق پیش رو به ویژگ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های معماری اسلامی

جلد ۳، شماره ۳، صفحات ۱-۱۷

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023